Rumi motifler, Türk süsleme sanatı tarihi içerisinde her dönemde ve her türlü süsleme alanında yüzyıllardan beri kullanılan klasik motiflerimizdendir. Rumi “Anadolu’ya ait” anlamındadır eskiden Anadolu’ya Diyar-ı Rum denilmesinde ve 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Anadolu’ya yerleşen Selçuklu Türklerinin bu motifi geliştirerek, çok kullanmalarından dolayıdır. Rumi motifine ayrıca Selçukî de denilmektedir. Rumi motifi ilk kez, 9.ve10.yüzyılda Uygur Türklerine ait bezeklik Freski’nde Rumi kanatlı ejderha figüründe bir motif olarak görülür. Uygurlulardan sonra kurulan Karahanlılar Devleti döneminde ise Rumi motifi desen haline gelecek kadar gelişmiş ve Türk süsleme sanatında bir üslup olmuştur. Bir Rumi kompozisyon incelendiğinde; tepelik-orta bağ ve çeşitli rumi kollardan oluştuğu görülür. Rumi tepelik motifleri, Rumi motifleri içerisinde en basit olanlarıdır ve bitiş noktalarında kullanılır. Rumi orta bağ motifleri ise rumi tepelik motiflerine göre daha gelişmiştir. Rumi kolların çakışma yerlerini gizlemek, desene zenginlik katmak, rumi kompozisyonu geliştirmek için rumi kol çıkışlarında kullanılır. Bu dersi başarı ile tamamladığınızda, rumi tepelik ve rumi orta bağ motiflerinin çizim tekniklerini öğrenecek, estetik bir üslupla rumi tepelik çeşitlerini ve rumi orta bağ çeşitlerini çizebileceksiniz
İnsanoğlu seramiği bulduğu ilk çağlardan itibaren bulunduğu yörenin kültür ve yaşam biçimlerini yansıtan seramikler üretmiştir. Seramik yapımı; ihtiyaçlar doğrultusunda teknik, biçim, malzeme ve kullanım alanlarında farklılıklar gösterir. Anadolu, çeşitli kültürlerin yaşadığı bir bölge olduğu için yöresel seramikler de çok çeşitlilik gösterir. Bulunduğumuz yörenin gelenek görenekleri ve ekonomik yapısını etüt ederek topladığınız çeşitli materyaller, form örnekleri ve teknik bilgiler; yöresel seramik şekillendirme uygulaması yapmak için kaynak oluşturur. Yöreye özgü temel teknik ve bilgileri araştırdıktan sonra yöresel formlar oluşturmak tamamen kişinin yaratıcılığına ve el becerisine bağlıdır. Bu dersi tamamladığınızda yöresel formları ve kullanılan teknikleri öğreneceksiniz. Yöresel formları yorumlayarak kendi tasarımlarınızı oluşturabileceksiniz.
Türk sanatında kullanılan motiflerin kaynağı, İslamiyet’ten önceki devirlere, Asya’da yaşayan Türk kavimlerine kadar uzanır. Ancak motiflerin çeşitlilik kazanarak farklı üsluplar altındaki asıl gelişimi, şüphesiz İslamiyet’ten sonraki dönemlere rastlar. Islama ait mimari yapı, yazmalar ve çok çeşitli eşyalara kadar herşey büyük bir özenle bezenmiş ve zaman içinde oluşan Türk zevki ve senteziyle kendine has bir Türk sanatı oluşturulmuştur. 16. yüzyıl Türk Çini sanatının doruk noktasına ulaştığı dönemdir. 16. yüzyılın ikinci yarısında sarayın baş nakkaşlarından Kara Memi’nin katkılarıyla yeni bir üslup eklenir. Bu üslup yarı stilize motiflerden oluşan “Naturalist Üslup”tur. Osmanlının doğaya olan sevgisi, bu sefer de çok çeşitli bahçe çiçeklerini, ağaçları, doğadaki örneklerinden fazlasıyla uzaklaşmadan stilize etmek yönünde gelişmiştir. Dönemin değerli sanatçılarının, çiçek stilizasyonundaki başarıları, ne kadar iyi birer gözlemci olduklarını bizlere kanıtlamaktadır. Dersin konusu olan zambak ve sümbül motifleri de yarı üsluplaştırılmış çiçeklerdendir. Bu motiflerin incelenmesi ile bize özgü olan çini sanatımızın gelişimi ve değişimi konusunda bilgi sahibi olacaksınız. Bu motiflerin kaynağı bize atalarımızın gelenek ve göreneklerini, düşünce, zevk ve kültürünü yansıtmaktadır. Klasiklerdeki zambak ve sümbül çeşitleri uygulanarak atalarımızdan kalan bu güzel miras gelecek nesillere ulaştırılacaktır. Zambak ve sümbül motiflerinin klasik biçimlerini öğrenerek aslına uygun ve estetik motifler çizebileceksiniz. Bu dersi başarı ile tamamladığınızda çininin en yaygın uygulandığı desen üretimindeki ihtiyacı karşılayacaksınız. Uygulayacağınız çizim teknikleri ile aslına uygun motifler çizerek estetik desenler hazırlayabileceksiniz.
Çinilerde kullanılan motifler, belli üsluplar içinde yer alan, temel bazı kurallar üzerine oturtularak sonsuz şekilde üretilebilen, çini desenlerinin yapı taşlarını oluşturan, süsleme unsurlarıdır. Natüralist üslup motiflerini yarı stilize motifler grubunda ele almaktayız. İsminden de anlaşılacağı gibi natüralist üslup içinde yer alan çiçek motifleri, çok fazla stilize edilmeden, doğadaki natürel (doğal) hallerine oldukça benzer şekilde çizilerek desenlere aktarılmıştır. Çiçek ve doğa sevgisinin yoğunluğu ve buna paralel olarak çiçeğin bol olması bu üslubun sevilmesinde ve yayılmasında etkin rol oynamıştır. Lale, karanfil, gül, sümbül, gibi çiçek motiflerinin yanında, nergis, süsen, zambak, kokulu menekşe, çiğdem gibi çok çeşitli çiçekler çini desenlerini süslemektedir. Günümüz çini eserlerinde, yarı stilize (yarı üsluplaştırılmış) çiçek motifleri arasında özellikle gül, lale, ve karanfil motiflerinin ön plana çıkarak çok kullanıldıkları görülmektedir. Kır çiçekleri 1 dersi ile adı geçen yarı üsluplaştırılmış çiçek motiflerine kısa bir giriş yapılarak tanıtılmış ve bu üslup içinde geçen çiğdem, lale ve karanfil motifleri ayrıntılı olarak işlenmişti. Kır çiçekleri 2 dersinde natüralist üslup içinde yer alan en önemli motiflerden gül ve gonca gül motiflerinin önemi, kullanım yerleri ve çizim teknikleri ayrıntılı olarak işlenmektedir. Bu dersi tamamladığınız zaman sizler çini sanatında çok önemli yeri olan, yarı stilize çiçek motiflerinden gül ve gonca gül motiflerini istediğiniz ölçülerde ve tekniğine uygun olarak çizebileceksiniz.
Çinilerde kullanılan motifler, belli üsluplar içinde yer alan temel bazı kurallar üzerine oturtularak sonsuz şekilde üretilebilen çini desenlerinin yapı taşlarını oluşturan süsleme unsurlarıdır. Natüralist üslup motiflerini yarı stilize motifler grubunda ele almaktayız. Bunlar çok çeşitli çiçeklerin doğadan aynen olmasa da oldukça benzer şekilde desenlere aktarılmasıyla çizilmiştir. Çiçek ve doğa sevgisinin yoğunluğu ve buna paralel olarak çiçeğin bol olması bu üslubun sevilmesinde ve yayılmasında etkin rol oynamıştır Yalnız başına tasarlandıkları gibi, diğer üsluplarla iş birliği içinde de kullanılmıştır. Lale, karanfil, gül, sümbül, gibi çiçek motiflerinin yanında, nergis, süsen, zambak, kokulu menekşe, çiğdem gibi çok çeşitli çiçekler çini desenlerini süslemektedir. Günümüz çini eserlerinde, yarı stilize (yarı üsluplaştırılmış) çiçek motifleri arasında özellikle gül, lale, karanfil, çiğdem, sümbül ve zambak motifleri çok kullanılmaktadır. “Kır Çiçekleri-1” dersi ile adı geçen yarı üsluplaştırılmış çiçek motifleri; kısa bir giriş yapılarak tanıtılmaktadır. Bu üslup içinde geçen çiğdem, lale ve karanfil motiflerinin önemi, kullanım yerleri ve çizim teknikleri ayrıntılı olarak işlenmektedir. Bu dersi tamamladığınız zaman sizler çini sanatında çok önemli yeri olan, natüralist üslup içinde yer alan, yarı stilize çiçek motiflerinden çiğdem, lale ve karanfil motiflerini istediğiniz ölçülerde ve tekniğine uygun olarak çizebileceksiniz.
Çini Türk kültürünü yaşatan önemli bir sanat dalıdır. “Türk Süsleme Sanatı”nın önemli bir bölümünü oluşturan çini motifleri günümüze kadar aslını koruyarak gelmiştir. Basit motifleri çizmek, Türk çini sanatında temel konu olarak yer almıştır. Çini motifleri; günlük yaşantımızda kap kacak, süs eşyası, biblo, mekân süsleme ve dekorasyon malzemesi yanı sıra kullanım kolaylığı ile günümüzde de yerini almaktadır. Basit Motif Çizimleri adlı ders ile çini sanatında temel becerilerin kazanılması amaçlanmaktadır. Bu dersi tamamladığınız zaman sizler istenilen motifleri aslına ve tekniğine bağlı olarak çizebileceksiniz. Bununla beraber bu işlemleri yapmak için gerekli olan temel bilgileri edineceksiniz. Bu bilgi ve beceriler, sizlerin çini sanatında motifleri, aslına uygun kullanmanıza, bu dersten kazandığınız bilgi ve becerilerle ilgili sorunları gidermenize yardımcı olacaktır. Bu derste hedeflenen yeterlikleri kazandığınızda seramik ve cam alanında daha nitelikli elemanlar olarak yetişecek ve ülke kalkınmasına katkıda bulunacaksınız.
Yaprak motifleri, bitkisel motiflerin en önemli ve en sık kullanılan motifleri arasındadır. Yaprak motifleri tüm yaprak motif çeşitlerini oluşturduğu gibi, Türk motiflerinin de temelini oluşturmaktadır. Yaprak motifleri çok çeşitlidir. Basit yaprak motifini çizmek, süsleme motiflerinin çizebilmek için gerekli olan temel motiftir. Tırnaklı yapraklar sağa sola bakan, ikili, üçlü, dörtlü, beşli, altılı, yedili, sekizli, dokuzlu küme yapraklar olarak çeşitlenebilmektedir. Ayrıca sırttan görünüşlü, kıvrımlı, hançerli yaprakları da klasik çini desenlerinde sık, sık görmekteyiz. Yaprak motiflerinin tümünü motif çıkışlarında özellikle de desenlerin başlangıç noktalarında kullanmaktayız. Başlangıç noktalarında basit yaprak motifleri, tırnaklı yaprak motifleri, küme yaprak motifleri gibi tüm çeşitleri bir arada ve desenin bütünlüğüne uygun olarak kullanılmaktadır. Bu dersi başarı ile tamamladığınızda, beşli ve yedili küme yaprak motiflerini tırnaklama tekniğini öğrenecek, beşli ve yedili küme yaprak motiflerini, yeni desenler oluştururken estetik olarak çizebilecek ve kullanabileceksiniz.
Sanat, güzellik karşısında duyulan heyecan ve hayranlığıuyandırmak için insanın kullandığıyaratıcılıktır. Seramik, görsel sanatların bir dalıdır. Çinicilik ise seramiğin bir alt grubudur ve Türk süsleme sanatları arasında dünya çapında tanınan geleneksel sanatlarımızın başında gelmektedir. Süslemecilik insanlık tarihi ile başlar. Kendisini, yaşadığıortamı, eşyayıgöze hoş gelecek şekilde süslemek, onu sanat anlayışıile biçimlendirmek, insanoğlunun temel bir tutkusudur. Gelmişgeçmişuygarlıklar arasında, süsleme sanatlarıen olgun ve seçkin bir seviyeye ulaşmışmilletlerden biride şüphesiz Türk’lerdir. Türk sanatlarının herhangi bir bölümünde, araştırmalar yapılınca, aynıyüce kudret ve sanat varlığıparlamaktadır. Sonsuz çeşit, süsleme, renk ve kalite yönünden bu kadar yükselmede, Türk sanatkârlarının ince zevki ve sanat kabiliyeti şüphesizdir. Zaten Türk sanatkârlarıbir konuyu ele aldıktan sonra, bilhassa bunlarıstilize ederek sonsuz bir varyasyon ve süsleme kaynağıhâline getirmişlerdir. Bitkisel motiflerin Türk süsleme motifleri arasında ki yeri ve önemi büyüktür. Yapraklar ise bitkisel motiflerin önemli ve sık kullanılan motifleridir. Basit yaprakları tırnaklamak basit yaprak çizebilmekle başlar. Bu dersi başarıile tamamladığınızda, basit yapraklarıtırnaklama tekniğini öğrenecek, sağa sola bakan ve ikili tırnaklıküme yaprak motiflerini, yeni desenler oluştururken estetik olarak çizebilecek ve kullanabileceksiniz.
Bitkiler âleminde biyolojik yapısıile mühim vazifeler yüklenmişolan yaprak, şekil bakımından da pek çok farklılıklar gösterir. Buna rağmen çini sanatında kullanılan yaprak motiflerinin çıkışkaynağıve yeri hep basit yaprak motifi olmuştur. Hangi çeşit yaprak çizilecek olursa olsun çizime öncelikle basit yaprak kanaviçesi çizmekle başlanır. Tüm yaprakların temelini ve ana kanaviçesini oluşturduğu için çizim tekniğinin kavranmasıve tekniğine uygun çizilmesi çok önem taşır. Sağa ve sola bakan basit yaprak motiflerinin çizim tekniğinin tamamen kavranmasından sonra, basit yaprakların yan yana ve birleşik olarak çizilmişşekillerinden oluşan küme yaprak motiflerinin çizimlerine geçilir. Küme yaprak motifleri de kendi aralarında ikili, beşli ve yedili olmak üzere çeşitlere ayrılır. Çini sanatında kullanılan küme yaprak çeşitleri genelde bu saydığımız çeşitlerden oluşur. Fakat bu genel bir kural oluşturmaz. İznik klasik eserlerini incelediğimizde farklıyaprak sayılarından oluşmuşküme yaprak motiflerini de görürüz. Küme yaprak motiflerinin çini sanatıiçindeki önemi çok büyüktür. Küme yaprakların sayısıne olursa olsun (beşli, altılı, yedili ) bitkisel motiflerin kullanılmasıile çizilmiş desenlerde, desenin çıkışnoktasınıoluşturur. Bu kısımlarda aynen doğada olduğu gibi motiflerin alt çıkış yapraklarınıtemsilen kullanılmakta, bitkisel motiflerin dal-sap çıkmalarınıve kesişme noktalarınıkapatarak deseni daha estetik ve zengin göstermektedir. Bu ders ile beşli ve yedili küme yaprak motiflerini, tekniğine uygun ve değişik ölçüler içinde çizebilmek hedeflenmiştir. Beşli ve yedili küme yaprak motif çizimlerinde, ayrı, ayrıçizim kanaviçeleri kullanılır. Kanaviçenin büyüklüğü çizilmek istenen motifin büyüklüğüne göre ayarlanır. Burada çizim kanaviçesinin doğru ve eksiksiz çizilmesi önemlidir. Basit yaprak çizimleri 2 dersi bu yöndeki becerilerin kazandırılmasıiçin hazırlanmışbir dersdür. Bu dersi tamamladığınız zaman sizler beşli ve yedili küme yaprak motiflerini istediğiniz ölçülerde ve tekniğine uygun olarak çizebileceksiniz
Türk süsleme sanatlarının tümünde en önemli ortak unsur motif öğesidir. Süsleme sanatlarıgrubu içinde yer bulan bütün sanat kollarında, birbirine paralel özellikler gösteren motiflerin kullanıldığınıgörmekteyiz. Bunların arasındaki farklılıklar ise malzemenin işlenmesinden kaynaklanmaktadır. Örneğin taş işlerinde motifler yüzeye kazınarak işlenirken, çini sanatında sır altıboyalarıile işlenir. Tüm süsleme sanatlarıiçin çok önemli olan motifler, kendi aralarında gruplandıklarında yine çok önemli bir yer tutan bitkisel motifler karşımıza çıkar. Bitkiler âleminde biyolojik yapısıile mühim vazifeler yüklenmişolan yaprak, şekil bakımından da pek çok farklılıklar gösterir. Buna rağmen çini sanatında kullanılan yaprak motiflerinin çıkışkaynağıve yeri hep basit yaprak motifi olmuştur. Hangi çeşit yaprak çizilecek olursa olsun çizime öncelikle basit yaprak kanaviçesi çizmekle başlanır. Tüm yaprakların temelini ve ana kanaviçesini oluşturduğu için çizim tekniğinin kavranmasıve tekniğine uygun çizilmesi çok önem taşır. Basit yaprak çizimleri 1 dersi bu yöndeki becerilerin bir kısmının kazandırılması için hazırlanmışbir dersdür. Bu dersi tamamladığınız zaman sizler sağa-sola bakan basit yaprak motifleri ile ikili küme yaprak motiflerini istediğiniz ölçülerde ve tekniğine uygun olarak çizebileceksiniz